Voor de aftrap (25 april)
28 februari 2017. Buiten is het ijzig koud, afgelopen nacht was de gevoelstemperatuur plaatselijk min 15 graden en half maart zijn de eerste vluchten. En dat terwijl, als ik dit schrijf, bij velen de duiven al in geen maanden zijn los geweest. Ik pleit al jaren voor later beginnen en uit een poll blijkt dat ook de liefhebbers er zo over denken. Maar wie luistert er nu naar vitesse spelers of een eenvoudige plattelander als ik.
HOE
Hoe je het best start? Lees er de reportages op na en je merkt dat het op alle manieren kan. Bij sommigen zitten de duiven al gescheiden vanaf begin februari en die komen niet meer samen. Anderen laten ze vlak voor het seizoen nog een tweede keer enkele dagen samen zonder dat ze op eieren mogen komen. Gemakkelijk pakken voor te lappen. Hier had, lang geleden alweer, een Duitser een ronde jongen van de vliegers besteld. Dus kweekte ik twee rondes, een voor mij en een voor die Duitser. In die tijd werd nog veel gepould, dus had ik een mooi centje om mee te starten. De duiven presteerden minder dan gewend en, geloof me, in die tijd was ik veel gewend.
STOM? NIET ECHT!
‘Wat stom van me om een seizoen in gevaar te brengen voor die rotcenten’, ging het door me heen en ik nam me voor dat het de laatste keer was. Tot ik een reportage las over van Rhijn Kloeck. Hun best jaren waren die waarin de weduwnaars voor het spel twee rondes jongen hadden groot gebracht. De ‘vitesse koningen’ Gebr. v d Brande hebben nooit anders gedaan. Dus, het maakt allemaal niet zo veel uit. Mijn ervaring is de volgende:
Zijn duiven kerngezond dan kan je amper fouten maken, mankeert er wat aan dan kan je amper goed doen.
LAPPEN
Ook wat betreft lappen zijn er geen vaste regels. Niet voor oude en niet voor jonge duiven. Wel is het goed met enkele dingen rekening te houden. Kwamen je duiven heel de winter niet los dan moet je voorzichtig zijn. Begin wat later, rijdt niet te ver, wel een keer meer. Vaker lappen is zelfs noodzaak voor jaarlingen die als jong weinig ervaring opdeden. Had je de duiven in de winter vaak los en vliegen die goed aan huis dan dient vaker opleren tot niets. Je loopt alleen maar risico dat ze tegen een draad knallen of gepakt worden door de roofvogel. Wij (in Rijkevorsel) zijn twee jaar geleden van amper 10 km een prima jaarling kwijt geraakt. Vanwege onnodig lappen. Een drietal keren rijden volstaat voor gezonde ervaren oude duiven.
OPPASSEN
Het gebeurt wel eens dat je een of meerdere jaarlingen hebben die vanaf het lappen en ook de eerste vluchten aangenaam verrassen. Als jonge duif matig of niet gepresteerd, om een of andere reden toch doorgehouden om als jaarling door te breken, en dat deden ze ook. ‘Wel eens’ dus, want het zijn toch uitzonderingen. Wat veel meer voorkomt is dat duiven die eerder bewezen goede te zijn er nu ineens niets van bakken. Van het opleren zijn ze telkens te laat en ook de eerste prijsvluchten. Oppassen met zulke. Die blijven spelen (‘de vorm komt nog’ maak je jezelf wijs) is spelen met vuur. Als de anderen vorm hebben moet die ene dat ook hebben. Daar mankeert iets aan, daarom thuis houden zulke, of op een kwade dag gaat hij verloren. En duiven die in het prille voorjaar verloren gaan komen de volgende dagen nog zelden na, zo leerde ik.
VERDUISTEREN OUDE
In Nederland (veel meer dan in België) worden ook oude duiven massaal verduisterd. De laatste jaren doffers echter steeds minder. Velen hebben de ervaring dat het met doffers weinig effect heeft, soms zelfs integendeel. Daarom dat ze alleen de duivinnen verduisteren. En je moet er niet van schrikken dat die al enorm gaan presteren terwijl ze donker zitten. Bij mij was dat in 2016 het geval, nota bene het eerste jaar dat ik oude verduisterde.
Vanwege weer maar eens een knie operatie moest ik de verzorging aan anderen over laten, Piet dus. Je wil niet geloven hoe die verduisterde duivinnen binnen rammelden en presteerden. Piet had er zo’n lol in dat een jaar later ook achter zijn huis een duivenhok stond. Ik weet nog dat Luc van Mechelen naar die duivelse duivinnen kwam kijken en onder de indruk was. Vooral ook van de conditie. En dat is Luc niet gauw.
Best verduister je die (duivinnen dus) van begin april tot half mei. Maar ik ondervond dus dat het langer mag. Ik speelde ze toen bijna het hele seizoen terwijl ze donker zaten omdat ik niet durfde veranderen. Wist U trouwens dat een van de beste duivinnen ooit, ‘Fieneke’ van Vervoort, ook een heel seizoen in het donker zat? Die zag dagelijks maar twee uur licht.
KUREN
Of je best geen risico neemt en de duiven kuurt voor het seizoen? Tegen paratyfus vrees ik dat je te laat bent. Van spul als Baytril moet je tijdens het seizoen afblijven. Zeker eendaagse kuurtjes ruineren je duiven. Geel dan? Dat wordt, anders dan we vele jaren vreesden, steeds minder een probleem. Als duiven in de hand goed aanvoelen, gezwollen zijn ook, zie ik er het nut niet van in.
Wat wel zin heeft is de dierenarts eens laten kijken of er geen sprake is van wormen of (te veel) coccidiose. Vooral haarwormen kunnen een gigantische probleem worden als je er niet tijdig bij bent en je geen poetser bent en de duiven bijvoorbeeld op stro zitten. Je raakt er maar heel moeilijk meer van af. Een beetje coccidiose mag. Dat is meer een, wat men noemt, factoren kwaal, die spontaan kan verdwijnen. Vooral bij droger weer.
Sommigen (ik meen ook dr. Marien) zien coccidiose als een parameter voor de conditie. Zo bleek uit proeven dat bij veel duiven die van een zware grote fondvlucht komen de eerste dagen sprake is van redelijk wat coccidiose, die naarmate de duif meer herstellende is spontaan verdwijnt. Het gaat ook vaak samen met andere kwalen zoals paratyfus.
CIRKEL
Vinden velen coccidiose geen probleem in hedendaagse duivensport, in de Vlaanders lijkt dat anders. Sommige van de grootste kampioenen daar moeten er meermaals tegen kuren. Mogelijk is dat veel kuren deel van het probleem. Want… de kwalen waar je veel tegen kuurt krijg je.
In landen waar men de betreffende medicijnen niet kent kent men ook de ziektes niet. Ik ben al op veel hokken geweest. Van grote kampioenen en (sorry voor de term, niet respectloos bedoeld) eerste klas prutsers. En al daar tussen in. Mijn ervaring is dat juist die liefhebbers die slecht presteren vanwege ongezonde duiven een kast hebben die uitpuilt van medicijnen.
Heel veel ellende begint bij het kweekhok. Door daar vandaan piepers te spenen zonder basis gezondheid.
‘Fieneke Vervoort’, een van de beste duivinnen ooit zat een vol seizoen in het donker.